Zakupoholizm inaczej nazywany jest uzależnieniem od zakupów. Nałóg ten objawia się natręctwem kupowania oraz nabywania produktów lub usług, które nie są niezbędne. Zachowanie to można nazwać dysfunkcjonalnym. Głównym czynnikiem prowadzącym do utraty kontroli nad własnym zachowaniem jest czynnik psychologiczny. Wpływ ma zakupoholizm ma konsumpcjonizm oraz silne oddziaływanie marketingowe.
Zakupoholizm – definicja
Nałóg ten można nazwać symbolem XXI wieku, ponieważ charakteryzuje niepohamowaną pokusę oraz potrzebę robienia zakupów. Zakupy mają rozładować wewnętrzne napięcie, zredukować stres, frustrację, smutki, a nawet poczucie niedowartościowania. Każdy nabyty produkt, traktowany jest przez uzależnionego jako swego rodzaju terapia.
Robienie zakupów wiąże się z pozytywnymi uczuciami takimi jak: spełnienie, zadowolenie i euforia, jednak patrząc na problem długofalowo, dostrzec można pojawienie się nowych uczuć. Są one bardziej negatywne i związane z poczuciem winy, wstydu, rozczarowania sobą.
Zakupoholizm nie wiele różni się od bardziej znanych uzależnień. Rozbieżność polega jedynie na źródle zaspokajania swoich potrzeb.
Objawy zakupoholizmu
To, że co jakiś czas dokonujemy zakupów wcale nie oznacza, że stajemy się zakupoholikami. Problem pojawia się wtedy, gdy podczas nabywania produktów nie jesteśmy w stanie zapanować nad ilością kupowanych dóbr. Ważnym aspektem jest również odczuwanie niepohamowanej pokusy ciągłego sprawia sobie przyjemności dzięki nowym towarom i usługom. Często jest to związane z radzeniem sobie ze stresem.
Należy zaznaczyć, że samo robienie zakupów nie jest niczym złym, ponieważ każdy ma ochotę na piękną sukienkę lub parę nowych butów. Dylemat pojawia się wtedy, gdy wydawanie pieniędzy jest sposobem na radzenie sobie z wewnętrznymi problemami i nosi znamiona patologii.
U kogo spotkamy zaburzenia?
Płeć, rasa, czy pochodzenie nie ma większego wpływu na to kto może zachorować na zakupoholizm. Do grupy szczególnego ryzyka należą osoby o niskiej samoocenie, ponieważ kompulsywne zachowanie może rekompensować niedostatki w postrzeganiu samego siebie. Kupowanie to sposób na podwyższenie statusu społecznego, dodanie sobie animuszu, władzy i powagi.
Co ciekawe narażonymi na zakupoholizm są również nastolatkowie, ponieważ są dużo bardziej podatni na wpływ chwytów marketingowych. Kieruje nimi zazwyczaj chęć przynależenia do danej grupy społecznej, a co za tym idzie – posiadanie konkretnych rzeczy.
Zasobność portfela w pewien sposób również warunkuje to jak każdy odczuwać będzie wpływ nałogu na codzienne życie. Osoby majętne nieco później dostrzegają negatywne konsekwencje zakupoholizmu. W przypadku jednostek biedniejszych problemy związane z uzależnieniem pojawiają się bardzo wcześnie. Nałogowiec nie tylko okłamuje i okrada bliskich, ale również zaciąga kredyty co może skończyć się wizytami komorniczymi.
Zakupoholizm – leczenie
W zależności od tego jaką postać przybiera uzależnienie, można spróbować kilku sposobów terapii. Po pierwsze oddelegować członka rodziny lub znajomego na zakupy lub robić zakupy w oparciu o wcześniej przygotowaną listę zakupów. W przypadku trudnego do przezwyciężenia nałogu należy skorzystać z pomocy specjalisty.
Niezależnie od tego, czy zmagasz się z zakupoholizmem, czy nie – podczas następnej wizyty w centrum handlowym zastanów się dwa razy nim coś kupisz. Może kolejny biały sweterek wcale nie jest niezbędny.